ONVERKLAARBARE LICHAMELIJKE KLACHTEN

PIJNKLACHTEN
Onverklaarde pijn kan zich op verschillende plaatsen in het lichaam voordoen, soms zelfs op meerdere plaatsen tegelijk. Bekend zijn onverklaarde pijn in de rug, het hoofd, de schouders/nek, de gewrichten,de buik of maag, het gezicht of pijn op de borst. Onverklaarde pijn reageert vaak op psychische factoren. Zo kunnen stress of heftige emoties tot gespannen spieren leiden wat verergering van pijn tot gevolg kan hebben.

LANGDURIGE VERMOEIDHEID
Bij chronische vermoeidheid zijn mensen voortdurend moe bij de minste inspanning. Er is geen duidelijke aandoening die de moeheid verklaart.
Men spreekt van het chronisch vermoeidheidssyndroom (ook CVS) als de vermoeidheid samengaat met klachten zoals spierpijn, hoofdpijn, keelpijn en een algeheel gevoel van malaise. Het chronisch vermoeidheidssyndroom noemt men ook wel ‘ME’, een afkorting die staat voor myalgische encephalomyelitis. Deze naam suggereert dat het om spierpijnen gaat door een ontsteking van hersenen en ruggenmerg, terwijl daar geen duidelijke aanwijzingen voor zijn. Daarom wordt in de medische wereld liever gesproken over het chronisch vermoeidheidssyndroom.

BUIK-,MAAG-, EN DARMKLACHTEN
Klachten van de spijsvertering komen vaak voor zoals buikpijn, maagpijn, verstopping, diarree, slikklachten, zuurbranden, boeren, misselijkheid, braken, knorrende maag, rommelende maag, opgezet gevoel in de buik.
Deze klachten kunnen onderdeel uitmaken van aandoeningen als ‘spastisch colon’, of ‘irritable bowel syndrome’ (IBS). Het is niet ongewoon dat bij klachten van het maagdarmkanaal geen lichamelijke oorzaak kan worden gevonden. Ook blijken veel mensen in tijden van stress eerder last te hebben van maag-, darm- of buikklachten.

ANDERE KLACHTEN
Veel voorkomende andere onverklaarde lichamelijke klachten zijn bijvoorbeeld: jeuk, oorsuizen, duizeligheid, koude/warme handen of voeten, brandende of tranende ogen, hartkloppingen, benauwdheid, hoesten, moeite hebben met plassen, allergische reacties zonder dat allergische stoffen waarneembaar zijn.

 

OORZAKEN EN MOGELIJKE VERKLARINGSMODELLEN

De oorzaak is niet duidelijk omdat de oorsprong van de lichamelijke klachten niet goed is te achterhalen. Dat is de reden waarom ze ‘onverklaard’ worden genoemd. Wel is gebleken uit onderzoek dat pijn of lichamelijk ongemak en emoties elkaar flink kunnen beïnvloeden en dat sommige mensen voor die wisselwerking tussen lichaam en geest gevoeliger zijn dan anderen.

Er zijn meerdere verklaringsmodellen ontwikkeld over hoe het functioneren van lichaam en geest elkaar kan beïnvloeden. De meest bekenden zijn:

EMOTIE EN STRESS MODEL
Dit verklaringsmodel gaat ervan uit dat emoties zoals angst of een sombere stemming zich ook lichamelijk uiten. Zoals verbleken van schrik, rood aanlopen van woede, of een brok in de keel krijgen van ontroering. In de volksmond bestaan hiervoor talloze uitdrukkingen zoals: mijn hart staat stil, hij staat stijf van de schrik of zij spuwt haar gal. Heftige en langdurige emoties hebben volgens dit model sterke invloed op het lichaam. Dit geldt vooral voor angst en stress. Langdurige stress kan aanleiding zijn voor verschillende lichamelijke klachten.

COGNITIEF MODEL
Het cognitief model gaat uit van de invloed van het denken. Niet de klachten zelf bepalen hoe men zich daarbij voelt, maar de manier waarop men tegen een lichamelijke ervaring aankijkt. Als iemand zich bijvoorbeeld lichamelijk beroerd voelt en denkt ‘dit stelt niets voor, ik moet er niet op letten en gewoon doorgaan’, dan voelt men zich lichamelijk anders dan wanneer men denkt ‘dit voelt niet prettig, laat ik er maar rekening mee houden’.

GEVOLGEN MODEL
Dit model gaat ervan uit dat het hebben van onverklaarde klachten lichamelijke, psychische en sociale gevolgen kan hebben. Het kan klachten versterken en herstel belemmeren. Door onverklaarde chronische vermoeidheid wordt iemand bijvoorbeeld somber en onderneemt minder.
Dat versterkt de vermoeidheid.

SYSTEEMTHEORIE
Het systeemtheoretische model gaat ervan uit dat mensen onderling veel invloed op elkaar hebben vooral in gezinsverband. Uitgangspunt is dat onderlinge relaties van invloed kunnen zijn op hoe mensen met hun lichamelijke klachten omgaan en hoe zij deze beleven.

Wat is van invloed op de klachten?
Bepaalde factoren kunnen invloed uitoefenen op de heftigheid en op de beleving van de klachten. Voorbeelden hiervan zijn: langdurige stress, leefgewoonten die een ontregelende invloed hebben (zoals een onregelmatig eet-, slaap- of beweegpatroon), misvattingen over het eigen lichaam of bijvoorbeeld langslepende conflicten. Ook heftige emoties, bijvoorbeeld als gevolg van een trauma, grote veranderingen in iemands leven of ernstige problemen op het werk kunnen van invloed zijn.

WAT ZIJN DE GEVOLGEN?
Onverklaarde lichamelijke klachten kunnen heel ingrijpende gevolgen hebben voor iemands manier van leven. Zo heeft pijn invloed op alledaagse dingen als:
- gedrag (anders zitten , liggen, lopen, enzovoort).
- emoties (vaker angstig, onzeker, verdrietig of boos voelen).
- denken (vaak denken: ‘die rotpijn moet weg’).
- lichamelijke ervaringen (bijvoorbeeld eerder moe zijn omdat de conditie achteruit gaat).
- sociale leven (bijvoorbeeld minder op verjaardagen komen of het niet lang uithouden in het theater).
- werk (bijvoorbeeld het werk niet meer aankunnen met als gevolg terecht komen in de ziektewet of de WIA).

Al deze gevolgen kunnen de klachten versterken. Pijnklachten geven bijvoorbeeld het idee ’Ik zal straks wel weer die nare pijn krijgen’.
Iemand wordt vervolgens bang om te bewegen en gaat lichaamsbeweging vermijden. Dan neemt de conditie af waardoor diegene weer eerder pijn ervaart. Men gaat ontmoetingen met vrienden uit de weg en dat drukt de stemming waarbij meer pijn wordt ervaren. Nog een voorbeeld. Iemand met onverklaarde toevallen wil zich niet laten kennen en denkt ‘Ik moet gewoon doen of er niets aan de hand is’. Hij of zij let zodoende niet op de eigen gevoelens en belast zichzelf te zwaar waardoor de klachten kunnen verergeren. Deze voorbeelden maken duidelijk hoe gemakkelijk mensen met onverklaarde lichamelijke klachten in een negatieve spiraal terecht komen. Het is belangrijk zo’n neerwaartse spiraal zo vroeg als mogelijk te doorbreken.

Bron: Nederlandse Vereniging voor Psychiaterie

 

BEHANDELINGEN

Behandeling die specifiek gericht is op onverklaarde klachten kan duidelijke verbetering geven en kan zorgen voor een betere kwaliteit van leven.

Meestal is het advies voor het volgen van een "meersporen beleid". De klachten worden dan vanuit verschillende invalshoeken (lichamelijk, psychisch en sociaal) benaderd.
Bij veel therapieën voor onverklaarde klachten krijgt niet alleen het ‘praten over’ de aandacht maar staat ook de daadwerkelijke lichamelijke ervaring centraal.

Therapeutische Massagepraktijk Tinja kan je op weg helpen naar een betere kwaliteit van je leven. Hetzij samen, door middel van gesprekken en een massage, hetzij samen met andere begeleiders.
Maar voor sommige onverklaarbare lichamelijke klachten helpt een op jou afgestemde massage ook perfect.